Η παρούσα έκθεση αναφέρεται στα ευρήματα σημαντικής έρευνας στην αλβανική κοινή γνώμη, που συντόνισε το Οpen Society Foundation for Albania και υλοποίησε η εταιρία Data Centrum. H ομάδα του ΕΛΙΑΜΕΠ όμως προχώρησε σε περαιτέρω στατιστική ανάλυση των δεδομένων της έρευνας την εξαγωγή συμπληρωματικών συμπερασμάτων. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να παρουσιάσει συνοπτικά αλλά με συστηματικό τρόπο μέρος των ευρημάτων της αλβανικής έρευνας, που έχουν ιδιαίτερο πολιτικό ενδιαφέρον για τις ελληνο-αλβανικές σχέσεις και την ελληνική εξωτερική πολιτική. Η έκθεση επίσης επιχειρεί την εξαγωγή κάποιων ενδεικτικών πολιτικών συμπερασμάτων για την εικόνα και την απήχηση της Ελλάδας στην Αλβανία, καθώς και για το κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο ανάπτυξης των διμερών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, τουλάχιστον όπως αυτό αντικατοπτρίζεται στις τάσεις της αλβανικής κοινής γνώμης.
Βασικά συμπεράσματα της παρούσας μελέτης:
- Από τις αντιλήψεις της κοινής γνώμης προκύπτει ένας σαφής και έντονος δυτικόστροφος και φιλοευρωπαϊκός προσανατολισμός της Αλβανίας.
- Στην ερώτηση για το ποιος είναι ο «καλύτερος φίλος της Αλβανίας» η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η θέση, ενώ η Τουρκία δεν καταγράφεται μεταξύ των βασικών απαντήσεων.
- Σύμφωνα με την αλβανική κοινή γνώμη, το ζήτημα του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών είναι στην κορυφή της λίστας των προβλημάτων στις σχέσεις των δυο χωρών με 30%.
- Σύμφωνα με την αλβανική κοινή γνώμη, η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία και οι Αλβανοί μετανάστες στην Ελλάδα αποτελούν σημαντικές γέφυρες που φέρνουν τους δύο λαούς πιο κοντά. Συγχρόνως, όμως, υπάρχουν και προβλήματα που δημιουργούν προβλήματα στις σχέσεις των δύο πλευρών και χρίζουν διερεύνησης και λήψης μέτρων για τη βελτίωση της κατάστασης.
- Η πλειονότητα της αλβανικής κοινής γνώμης, 61% ή έξι στους δέκα ερωτώμενους, έχει θετική ή πολύ θετική άποψη για την Ελλάδα. Οι αρνητικές για την Ελλάδα απόψεις δεν ξεπερνούν το 12%.
- Η Τουρκία έχει θετική εικόνα στην αλβανική κοινή γνώμη, αλλά οι Αλβανοί πολίτες δεν αισθάνονται κάποια ιδιαίτερη σύνδεση, όπως αυτή που βλέπουμε να υπάρχει με κάποιες δυτικές χώρες, όπως ΗΠΑ, Γερμανία και Ιταλία.
- Η ταύτιση της Αλβανίας με την Τουρκία ή τα τουρκικά συμφέροντα, όπως συμβαίνει συχνά από ΜΜΕ στην Ελλάδα, δεν επιβεβαιώνεται από τα ευρήματα των επιστημονικών μελετών κοινής γνώμη.
- Από τα ευρήματα της έρευνας αναδεικνύεται η μεγάλη σημασία της ελληνικής υποστήριξης στην ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας, αλλά και η καίρια σημασία της δημόσιας διπλωματίας για την εικόνα και την απήχηση της Ελλάδας.
- Η ρητορική έμφαση από την πλευρά της Ελλάδας σε σκληρούς όρους για την υποστήριξη της αλβανικής ευρωπαϊκής προοπτικής μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την εικόνα και απήχηση της Ελλάδας στην Αλβανία.
- Τα δυναμικά στρώματα της Αλβανίας έχουν λιγότερο θετική στάση για την Ελλάδα συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Οι πιο θετικές στάσεις για την Ελλάδα εμφανίζονται μεταξύ ατόμων μεγάλης ηλικίας, χαμηλής μόρφωσης και ασθενέστερων οικονομικά.
- Με βάση τα στοιχεία της αλβανικής κοινής γνώμης μπορεί κανείς με ασφάλεια να προβλέψει ότι η θετική εικόνα και απήχηση της Ελλάδας στην Αλβανία θα βαίνει στο μέλλον μειούμενη, εφόσον δεν υπάρξουν διορθωτικές κινήσεις.
Το κείμενο υπογράφουν ο Δρ. Ιωάννης Αρμακόλας, Κύριος Ερευνητής και Επικεφαλής του Προγράμματος Νοτιοανατολικής Ευρώπης του ΕΛΙΑΜΕΠ και Επίκουρος Καθηγητής στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ο Δρ. Γιώργος Σιάκας, Διευθυντής Ερευνών της Μονάδας Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.