Μετά την κατάκτηση της Ηπείρου και μέχρι τις αρχές του 17^ου αιώνα, η Οθωμανική κατοχή κατέστρεψε τα πάντα. Στην Ήπειρο βασίλευε απόλυτο πνευματικό σκοτάδι. Αμάθεια, άγνοια και αμορφωσιά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου. Οι μονές και οι νάρθηκες των εκκλησιών αποδείχτηκαν καταφύγιο, μετά την υποδούλωση, σε πνευματικές εστίες του ελληνισμού, που δίδασκαν φτωχοί μοναχοί και παπάδες λίγα κολλυβογράμματα, όσο να κρατιέται ζωντανή η σπίθα του Γένους. Στοιχεία για την προ της Τουρκοκρατίας εποχή δεν υπάρχουν. Πληροφορίες βρίσκουμε μετά την επικράτηση της Τουρκοκρατίας. Το Δέλβινο καταλήφθηκε οριστικά το 1537. Σαν επακόλουθο της ανάπτυξης του εμπορίου με το εξωτερικό, της βιοτεχνίας και του σχηματισμού των πρώτων αστικών κέντρων, άνθισαν πολύ πρώιμα τα γράμματα στην Ήπειρο. Ταξιδεμένοι Ηπειρώτες, άφησαν περιουσίες ολόκληρες, για να ιδρυθούν και να συντηρηθούν σχολεία στη γενέτειρά τους. Τα αρχαιότερα σχολεία είναι των Ιωαννίνων, του Δελβίνου, του Αργυρόκαστρου, της Δρόβιανης κ.ά.

Ποιος να το έλεγε και να το πιστεύαμε πώς σήμερα, ζώντας στον 21ο αιώνα τα παιδιά μας δεν θα μπορούν να πάνε στο σχολείο λόγο απόστασης όπως κάποτε οι παππούδες τους. Kι όμως αυτό συμβαίνει στην επαρχία της Χιμάρας τα τελευταία χρόνια.

Την Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε ο καθιερωμένος αγιασμός στα εκπαιδευτήρια ΟΜΗΡΟΣ Χιμάρας παρουσία του συντονιστή εκπαίδευσης κ. Βασίλη Σωτηρούδα.

Με ιδιαίτερο ενθουσιασμό ξεκίνησε και η νέα σχολική χρονιά στα Εκπαιδευτήρια Όμηρος. Η νέα Διεύθυνση που ανέλαβε την ευθύνη να διοικήσει το σχολείο, κατέχει όλες τις παιδαγωγικές γνώσεις, τα κατάλληλα εφόδια, το απαραίτητο ζήλο, την υπομονή και την αστέρευτη διάθεση για να μετατρέψει αυτό το σχολείο όχι μόνο σε φορέα γνώσεων αλλά σε ένα ίδρυμα που κυρίως θα προσφέρει ανθρώπους συγκροτημένους, ενάρετους και μορφωμένους για την τοπική κοινωνία και όχι μόνο. Δεν έγινε όμως μόνο η απαραίτητη αλλαγή της διεύθυνσης αλλά και νέοι δάσκαλοι και καθηγητές με ζήλο και ικανότητες προστέθηκαν στο δυναμικό του σχολείου, μετά από διαγωνισμό. Στόχος πάντα η βελτίωση της παρεχόμενης μόρφωσης των παιδιών, η οποία πρέπει να γίνει πια πράξη. Το σχολείο αυτό είναι ό, τι πιο ανεκτίμητο προσφέρει η Ελλάδα όχι μόνο στους έλληνες της περιοχής αλλά και τα αλβανόπουλα που διδάσκονται εκεί και γνωρίσουν την ελληνική γλώσσα και το πολιτισμό.

Μέσα σε ατμόσφαιρα χαράς και αισιοδοξίας ξεκίνησε η νέα Σχολική Χρονιά στα Εκπαιδευτήρια Όμηρος Κορυτσάς. Στην λιτή τελετή έναρξης παρευρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία τους, ο νέος Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Κορυτσά κ. Γεώργιος Αλαμάνος, ο Πρόεδρος της «Αδελφότητας» και των Εκπαιδευτηρίων Όμηρος, κ Ανδρέας Μήτσιος και ο νέος αναπληρωτής Συντονιστής Εκπαίδευσης κ Σωτηρούδας Βασίλειος.

Με πρωτοβουλία του Γενικού Προέδρου της Δ.Ε.Ε.Ε.Μ. «ΟΜΟΝΟΙΑ», πραγματοποιήθηκε σήμερα, στους Αγίους Σαράντα, κοινή σύσκεψη της Επιτροπής Παιδείας του Γενικού Συμβουλίου και καθηγητών του Ελληνικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αργυροκάστρου, με θέμα την Παιδεία στο χώρο της Ελληνικής Μειονότητας.

Την σπουδαιότητα και την σημασία των Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Όμηρος στην Χιμάρα και την Κορυτσά κανείς δεν μπορεί να την αμφισβητήσει. Ο διπλός τους ρόλος, τόσο ο εθνικός που συνδέεται άμεσα με την Ελληνική Μειονότητα σε μη αναγνωρισμένες (επίσημα) περιοχές από το Αλβανικό και το Ελληνικό κράτος, όσο και ο γεωπολιτικός, δηλαδή το ρόλο που παίζουν αυτά τα δύο σχολεία για την δημιουργία σημείων επαφής και αρμονικής συνύπαρξης των δύο λαών (σπουδάζουν και αλβανόπουλα στα σχολεία αυτά) επιβάλλει την αναγκαιότητα της ύπαρξης τους.

Ο Άγιος Κοσμάς στην τελευταία του περιοδεία (Ιούλιος 1779), φημολογείται ότι πέρασε και από τα χωριά Αλύκο και Τσαούσι. Στο κέντρο της επαρχίας Αλύκο υπήρχαν, ως αργά, δύο μεγάλες πέτρες όπου κάθισε ο Άγιος Κοσμάς και μίλησε στους πιστούς Αλυκιώτες που τον συνόδεψαν μέχρι το διπλανό χωριό, το Τσαούσι. Στο μέρος αυτό, οι κάτοικοι έχτισαν ένα μικρό εκκλησάκι προς τιμή του Αγίου Κοσμά. Την ίδια μέρα συνάντησε και τους πιστούς του χωριού Τσαούσι. Και στα δυο χωριά συμβούλεψε τους κατοίκους, με ιδιαίτερη επιμονή: «Να μάθουν τα παιδιά σας γράμματα».Δεν γνωρίζουμε εάν προσπάθησε να εγκαινιάσει σχολείο στα δύο αυτά χωριά. Η κοινή λογική μας επιβεβαιώνει ότι το κρυφό σχολείο, στο υπόγειο της εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας, λειτούργησε και διδάσκονταν τα απαραίτητα.

Ο Βασίλης Ιωάννου, τέως έπαρχος του Αλύκου, ξεφυλλίζοντας διάφορα υλικά, ομολογίες, δεδομένα και διάφορες στατιστικές, προετοίμασε ένα σύγγραμμα για την παιδεία στο Αλύκο στο διάβα των αιώνων. Μια πολύ καλή πρωτοβουλία, για να μάθουν και οι νέοι τις ρίζες μας, την κουλτούρα, την παιδεία και τα Ελληνικά Γράμματά μας.

Οι μαθητές που προέρχονται από την Ελληνική Μειονότητα φοιτούν σε κοινά αλβανικά σχολεία (συνήθως σε περιοχές εκτός μειονοτικών ζωνών) ή σε ελληνόφωνα δημόσια μειονοτικά σχολεία (εντός των μειονοτικών ζωνών) ή σε ιδιωτικά σχολεία (Αρσάκειο Τιράνων, Ορθόδοξης Εκκλησίας), ενώ σε ορισμένα σχολεία συνυπάρχουν τάξεις όπου διδάσκονται μειονοτικοί μαθητές το ελληνόφωνο πρόγραμμα και παράλληλα διδάσκεται σε άλλους το αλβανόφωνο (στις μειονοτικές ζώνες).

Στις 15 Σεπτεμβρίου άνοιξαν οι πύλες των σχολείων όλων των βαθμίδων στην αλβανική επικράτεια. Μαζί τους και οι πύλες των σχολείων που φοιτούν τα Βορειοηπειροτόπουλα.

Με τον καθιερωμένο αγιασμό ξεκίνησε η νέα σχολική χρονιά για τα παιδιά του Ελληνικού σχολείου της Χιμάρας, ΟΜΗΡΟΣ.

Το αλβανικό υπουργείο παιδείας προσπαθεί να κλείσει την ιστορική ελληνική παιδαγωγική ακαδημία Αργυροκάστρου. Ένα εκπαιδευτήριο σύμβολο για τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου απ' όπου αποφοίτησαν πολλές προσωπικότητες των γραμμάτων και τεχνών.

Δελτίο τύπου

Συνήλθε το Σάββατο 7 Ιουνίου 2014 και ώρα 1100, σε τακτική σύσκεψη το Διευρυμένο Προεδρείο του Γενικού Συμβουλίου της «ΟΜΟΝΟΙΑΣ» στους Αγίους Σαράντα, υπό τον Γενικό Πρόεδρο κ. Βασίλη Μπολάνο.

Το 9χρονο, Ελληνικό σχολειό Όμηρος, αυτή τη στιγμή, είναι ένα στολίδι για τη Χιμάρα. Ανακαινισμένο, βαμμένο και ζωγραφισμένο, με ασφαλείς χώρους για τα παιδιά, εξωτερικά και εσωτερικά, με την απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή και τον απαραίτητο εξοπλισμό. Μας λείπουν, βέβαια, πολλά ακόμα, αλλά σιγά σιγά, θα υλοποιηθούν κι αυτά.

Αντιμετωπίσαμε πολλές δυσκολίες, η αλήθεια είναι, άλλα η κατάσταση και η λειτουργία του σχολείου, με την προσπάθεια όλων έχει ομαλοποιηθεί πλήρως, παρόλο που έχουμε μόλις 3 μήνες που έχουμε αναλάβει την διεύθυνση. Εδώ, οφείλω να τονίσω και να αναγνωρίσω την αμέριστη συμπαράσταση του κ. Πύρρου Δήμα και τις προσπάθειες του, που συνέβαλαν πάρα πολύ στην ομαλή αυτή λειτουργία.