Οι ΗΠΑ προτρέπουν το Μαυροβούνιο να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία του «Open Balkan» (Ανοιχτά Βαλκάνια) καθώς απαιτείται η συμμετοχή όλων των χωρών της περιοχής διαφορετικά θα αποτύχει.

Οι λόγοι της άρνησης του Μαυροβουνίου, σύμφωνα με τον Βούγιοβιτς, είναι οι συνέπειες που θα έχει η κατάργηση των συνόρων και η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων και ανθρώπων, και αυτό, όπως το θέτει, εγκυμονεί κινδύνους που είναι δύσκολο να αγνοηθούν αυτή τη στιγμή.

«Οι στρατηγικοί εταίροι του Μαυροβουνίου έχουν αυξήσει την πίεση ώστε η χώρα να ενταχθεί στην πρωτοβουλία «Ανοιχτών Βαλκανίων», η οποία μέχρι τώρα περιλαμβάνει την Αλβανία, τα Σκόπια και τη Σερβία», δήλωσε ο Ζλάτκο Βούγιοβιτς, επικεφαλής του Κέντρου Παρακολούθησης και Έρευνας CEMI.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν την επιθυμία να συμμετάσχει το Μαυροβούνιο στην πρωτοβουλία, αν και αυτό απέχει πολύ από τα συμφέροντα του Μαυροβουνίου. Τόσες πολλές ασταθείς χώρες μαζί θα καταστρέψουν το εγχείρημα των Ανοιχτών Βαλκανίων. Αυτές οι χώρες απλά δεν βρίσκονται σε τέτοιο επίπεδο ανάπτυξης για να έχουν τόσο φιλόδοξους στόχους»,είπε ο Βούγιοβιτς σε συνέντευξή του στο BIRN.

Οι λόγοι άρνησης του Μαυροβουνίου, σύμφωνα με τον Βούγιοβιτς, είναι οι συνέπειες που θα έχει η κατάργηση των συνόρων και η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων και ανθρώπων, και αυτό, όπως το θέτει, εγκυμονεί κινδύνους που είναι δύσκολο να αγνοηθούν αυτή τη στιγμή.

«Η κατάργηση των συνόρων όχι μόνο θα επέτρεπε την απρόσκοπτη κυκλοφορία αγαθών και ανθρώπων, αλλά θα άρει και τα εμπόδια στα ναρκωτικά και τα λαθραία τσιγάρα. Οι εγκληματικές ομάδες θα επωφεληθούν από την έλλειψη συνόρων και οι χώρες της περιοχής δεν διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους ασφαλείας για να αποτρέψουν ή να περιορίσουν αυτά τα φαινόμενα», είπε χαρακτηριστικά.

Η ώθηση των Ηνωμένων Πολιτειών προς τις αρχές του Μαυροβουνίου να συμμετάσχουν στα «Ανοιχτά Βαλκάνια», αν αληθεύει, δεν αποτελεί δημόσια στάση της εκεί πρεσβείας. Ωστόσο, οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει επανειλημμένα την υποστήριξή τους στην περιφερειακή συνεργασία, τονίζοντας ότι αν δεν ενταχθούν και οι έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, τότε η πρωτοβουλία θεωρείται αποτυχημένη.

Η πρωτοβουλία ήταν πάντα ανοιχτή στο Μαυροβούνιο, το Κοσσυφοπέδιο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αλλά και οι τρεις χώρες είναι δύσπιστες για τον ρόλο και την τάση της Σερβίας να παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις. Τον Νοέμβριο, ο πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου Zdravko Krivokapic είπε ότι στόχος της χώρας του ήταν να ενσωματωθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επομένως η συμμετοχή στα «Ανοιχτά Βαλκάνια» δεν ήταν απαραίτητη. Όμως τον Δεκέμβριο, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ντριτάν Αμπάζοβιτς είπε ότι το Μαυροβούνιο υποστηρίζει σθεναρά οποιαδήποτε ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας.

«Αν βλέπουμε τα «Ανοικτά Βαλκάνια» ως μια άλλη εναλλακτική από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τότε δεν τη χρειαζόμαστε, αλλά δεν είμαι σίγουρος αν αυτή η πρωτοβουλία έρχεται σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Αντίθετα, οποιαδήποτε εμβάθυνση της συνεργασίας οδηγεί μόνο σε μεταρρυθμίσεις»,είπε ο Αμπάζοβιτς.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ήταν ενθουσιώδης για τα «Ανοικτά Βαλκάνια», τονίζοντας τις δεσμεύσεις που ανέλαβε κατά τη Διαδικασία του Βερολίνου. Όμως, με την αποχώρηση της καγκελαρίου Μέρκελ από την πολιτική, η ατζέντα της Διαδικασίας του Βερολίνου φαίνεται ήδη ξεχασμένη.