Ξεφυλλίζοντας τον βορειοηπειρωτικό τύπο των πρώτων χρόνων μετά την μεταπολίτευση στην Αλβανία, συμπεραίνεις πως η πολιτική των εκάστοτε αλβανικών κυβερνήσεων προς την Εθνική Ελληνική Μειονότητα δεν έχει αλλάξει.

Τα διάφορα γραπτά, τα ανακοινωθέν, οι διαμαρτυρίες διασαφηνίζουν πως το περιουσιακό και το ιδιοκτησιακό, η αφομοίωση και η συρρίκνωση του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, η καταπάτηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από τα Διεθνή Φόρα και Συμβάσεις περί ανθρωπίνων και μειονοτικών, η βία και η φοβέρα, οι ληστείες και η ανασφάλεια ήταν στο επίκεντρό τους.

Πέρασαν τρεις δεκαετίες εκδημοκρατισμού και Κράτους Δικαίου και τα φαινόμενα αυτού του τύπου δεν είχαν σκοπό να κοπάσουν, αλλά να συνεχιστούν μέχρι τις μέρες μας. Με τον ίδιο ρυθμό, με το ίδιο σκεπτικό.

Αυτό που διαφέρει μεταξύ των πρώτων χρόνων και του σήμερα είναι η αντιμετώπισή τους. Είναι η αντίδρασή μας. Μια αντίδραση που σχετίζεται με την ενότητα του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού και των θέσεων της ηγεσίας της οργάνωσής μας, της Ομόνοιας.

Καταγράφονταν όλα τα έκτροπα που συνέβαιναν στο χώρο και όχι μόνον. Ενημερώνονταν οι διάφορες αντιπροσωπείες, εκπρόσωποι Διεθνών Δικαίων και άλλοι παράγοντες.

Μόνον το Μάιο-Ιούνιο 1994 έχουμε τις παρακάτω εξελίξεις:

-ο Ύπατος Αρμοστής της ΔΑΣΕ, Βαν Ντερ Στουλ, επισκέφτηκε το χώρο που διαβιεί η Ε. Ε. Μειονότητα, είχε συναντήσεις με στελέχη της Ομόνοιας, για να αποτυπώσει στο πόρισμά του: Να σταματήσει η ψυχολογική πίεση και οι διώξεις κατά των Ελλήνων της Αλβανίας, να γίνουν σεβαστά τα εκπαιδευτικά και μειονοτικά δικαιώματα, να δοθεί τέλος στην παραπληροφόρηση από την κρατική ραδιοτηλεόραση.

-Αντιπροσωπεία της Ομόνοιας πέταξε μέχρι την Αμερική όπου είχε συναντήσεις με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου και Διεθνών Οργανισμών.

-Ο Πλανητάρχης Μπιλ Κλίντον στέλνει στον Αλβανό Πρόεδρο Σαλί Μπερίσα επιστολή για την αποκατάσταση ομαλών σχέσεων με την Ελληνική Κυβέρνηση και να πραγματοποιήσει βήματα για την καταχώρηση των δικαιωμάτων της ελληνικής καταγωγής μειονότητας στην Αλβανία και ήταν η εντολή του που αφέθηκαν ελεύθεροι οι πέντε της Ομόνοιας το 1995.

-Η Διεθνής Αμνηστία ζητάει εξηγήσεις από την Αλβανική Κυβέρνηση για την σύλληψη και κράτηση των πέντε ηγετών της Ομόνοιας.

-Η Ελληνική Κυβέρνηση προχώρησε σε συγκεκριμένα μέτρα…

Κι όλα αυτά μόνον σε δύο μήνες. Τέτοιοι έντονοι, με παλμό και με αντίδραση ήταν πολλοί μήνες, ήταν όλα τα πρώτα χρόνια της καθοδήγησης της Ομόνοιας. Φαινόμενα, παλμοί και αντιδράσεις που δεν βλέπουμε στις μέρες μας.

Βαγγέλης Παπαχρήστος