Του Γιώργου Σκαφιδά
Μια πολιτική δολοφονία, από εκείνες που έχουν βάλει και στο παρελθόν φωτιές στα Βαλκάνια, έρχεται σε μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονική στιγμή, εν μέσω μάλιστα πλήθους «σατανικών» συμπτώσεων, να ανεβάσει στο κόκκινο το θερμόμετρο της έντασης στον άξονα μεταξά Αλβανών, Σέρβων, Αμερικανών και Ευρωπαίων.
Ο Όλιβερ Ιβάνοβιτς, ηγέτης των Σέρβων του Κοσόβου, δολοφονήθηκε χθες το πρωί εν ψυχρώ, με έξι σφαίρες στο στήθος, στη διχοτομημένη μεταξύ Αλβανών και Σέρβων πόλη Μιτρόβιτσα στο βόρειο Κόσοβο.
Ο «επαγγελματικός» τρόπος με τον οποίο έδρασε ο δολοφόνος (χρησιμοποιώντας όπλο με σιγαστήρα και αυτοκίνητο διαφυγής), η ταυτότητα του θύματος (που είχε κατηγορηθεί για εγκλήματα πολέμου κατά Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο, με την υπόθεσή του ωστόσο να οδεύει προς επανεκδίκαση), καθώς και η χρονική στιγμή της δολοφονίας έρχονται να δημιουργήσουν υποψίες αναφορικά με τις διαθέσεις κύκλων που προφανώς επιδιώκουν να βάλουν νέες φωτιές στα Βαλκάνια.
Ο 64χρονος Ιβάνοβιτς, ένας κατά κοινή ομολογία μετριοπαθής πολιτικός που λέγεται μάλιστα ότι λειτουργούσε και ως συνομιλητής-κλειδί με όλες τις πλευρές (την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, τον αλβανικό παράγοντα και το Βελιγράδι), έπεσε νεκρός χθες, σε μια εξαιρετικά «ύποπτη» χρονική συγκυρία, ενώ Σερβία και Κόσοβο είχαν μόλις ξεκινήσει εκ νέου τεχνικές συνομιλίες στις Βρυξέλλες με στόχο την ομαλοποίηση των σχέσεών τους.
Η δολοφονία του έρχεται να υπονομεύσει το κλίμα θέτοντας εν αμφιβόλω τις όποιες προοπτικές επαναπροσέγγισης. Εάν ο στόχος των δραστών, ήταν αυτός, τότε ο στόχος δυστυχώς επιτεύχθηκε.
Η σερβική αντιπροσωπεία αποχώρησε χθες το μεσημέρι από τις συνομιλίες που είχαν ξεκινήσει με τους Κοσοβάρους στις Βρυξέλλες, καταγγέλλοντας τη δολοφονία του Ιβάνοβιτς ως πράξη τρομοκρατίας. Ο Σέρβος πρόεδρος Α. Βούτσιτς συγκάλεσε εσπευσμένα συμβούλιο εθνικής ασφαλείας πίσω στο Βελιγράδι, διαμηνύοντας μάλιστα «στους Αλβανούς και τους ξένους που κυβερνούν το Κόσοβο» ότι εάν δεν βρουν εκείνοι τους δράστες «θα τους βρει η Σερβία».
Τόσο ο Κοσοβάρος πρόεδρος Χασίμ Θάτσι, όσο και η κυβέρνηση του πρώην Ου Τσε Κα, Ραμούς Χαραντινάι, καταδίκασαν με ανακοινώσεις τους τη δολοφονία, με τον πρωθυπουργό Χαραντινάι ωστόσο να στρέφει τα πυρά του ενάντια «σε όσους προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το τραγικό περιστατικό για πολιτικούς σκοπούς».
Βλέποντας την ένταση να οξύνεται, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι, έσπευσε να καλέσει όλες τις πλευρές σε Σερβία και Κόσοβο να επιδείξουν «ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση».
Μόλις μια ημέρα, ωστόσο, προτού ο 64χρονος Σέρβος πολιτικός πέσει νεκρός στη Μιτρόβιτσα, η αλβανική ηγεσία του Κοσόβου είχε τιμήσει νοτιότερα, με τη συμμετοχή του δυτικού παράγοντα, την επέτειο της συμπλήρωσης 18 ετών από την καλούμενη Σφαγή του Ράτσακ, όπως έχει μένει στην ιστορία η δολοφονία δεκάδων Αλβανών Κοσοβάρων («μελών του Ου Τσε Κα», σύμφωνα με το Βελιγράδι) τον Ιανουάριο του 1999 από σερβικές δυνάμεις στο χωριό Ράτσακ του κεντρικού Κοσόβου. Το περιστατικό εκείνο («κατασκευασμένο», σύμφωνα με το Βελιγράδι) είχε λειτουργήσει και ως αφορμή για τη στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ στα εδάφη της πρώην Γιουγκοσλαβίας που θα ακολουθούσε ξεκινώντας το Μάρτιο του 1999 και μετά.
Πίσω στο παρόν, με αφορμή ακριβώς αυτήν την επέτειο, ο πρόεδρος της βουλής του Κοσόβου (και πάλαι ποτέ αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών του Κοσσυφοπεδίου), Κάντρι Βέσελι, έφτασε στο σημείο να απειλεί τη Σερβία ακόμη και με αλβανική εισβολή στα εδάφη της, πράγμα το οποίο φυσικά προκάλεσε εντονότατες αντιδράσεις εκ μέρους του Βελιγραδίου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, ωστόσο, και η στάση που κρατούν πλέον οι ΗΠΑ απέναντι στον αλβανικό εθνικισμό στα Βαλκάνια.
Αμερικανός πρώην διπλωμάτης αρνήθηκε προσφάτως να τιμηθεί με βραβείο από τον Κοσοβάρο πρόεδρο Θάτσι, υποστηρίζοντας ότι η γενιά των πολιτικών του πολέμου πρέπει να αποχωρήσει και να δώσει τη θέση της σε μια νέα γενιά. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι οι Αμερικανοί αρνήθηκαν προ ημερών να δώσουν βίζα στον Κοσοβάρο πρωθυπουργό Ραμούς Χαραντινάι απαγορεύοντάς του έτσι την είσοδο στις ΗΠΑ. Ήταν ο ίδιος ο Χαραντινάι, ωστόσο, που σε πρόσφατη επίσκεψή του στα Τίρανα... έλαβε αλβανικό διαβατήριο από την κυβέρνηση Ράμα.
Πηγή: Έθνος, Φωτογραφία: AP Photo/Bojan Slavkovic
Σχόλια