Τον Οκτώβριο, η Αλβανία άνοιξε το πρώτο κεφάλαιο από τα πέντε διαπραγματευτικά κεφάλαια με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθιστώντας τη χώρα την τρίτη υποψήφια των Δυτικών Βαλκανίων, μετά το Μαυροβούνιο και τη Σερβία, που ξεκινά αυτό το στάδιο των διαπραγματεύσεων. Οι επίσημες συνομιλίες ένταξης ξεκίνησαν μαζί με τα Σκόπια τον Ιούλιο του 2022. Ο Ευρωπαϊκός Συμβούλιο, υπό την προεδρία της Ουγγαρίας, ενέκρινε την Κοινή Θέση της Ε.Ε., καθορίζοντας τις προϋποθέσεις που πρέπει να εκπληρώσει η Αλβανία, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε πρόοδο σε τομείς όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Αλβανία βρίσκεται μεταξύ μέτριου και καλού επιπέδου ετοιμότητας – αντίστοιχου με βαθμολογία 2,5 σε μια κλίμακα από 1 έως 5 – και έχει σημειώσει πρόοδο στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Η διαδικασία ελέγχου των δικαστών και εισαγγελέων (vetting) έχει συμβάλει θετικά σε αυτήν την προσπάθεια, με 794 υποθέσεις να έχουν ολοκληρωθεί. Το SPAK (Ειδική Δομή κατά της Διαφθοράς και του Οργανωμένου Εγκλήματος) συνέχισε να καταγράφει επιτυχίες σε υποθέσεις διαφθοράς που αφορούν πολιτικούς και υψηλόβαθμους αξιωματούχους, καθώς και την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε.

Ο διευθυντής του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών της Αλβανίας, Ζεφ Πρέτσι, τονίζει ότι, παρά την πρόοδο, η διαφθορά εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πρόκληση, ιδιαίτερα μεταξύ της πολιτικής ελίτ και των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων. Σύμφωνα με τον ίδιο, η διαφθορά υπονομεύει τη διακυβέρνηση, καταστρέφει δημόσιους πόρους προς όφελος ολιγαρχικών ομάδων και συμβάλλει στη μετανάστευση, με αποτέλεσμα να ενισχύονται αυταρχικές τάσεις και να υπονομεύεται η δημοκρατία.

Για την αποτελεσματική καταπολέμηση της διαφθοράς, ο Πρέτσι υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της ανεξαρτησίας και του επαγγελματισμού των θεσμών επιβολής του νόμου, την απελευθέρωσή τους από πολιτικές παρεμβάσεις, καθώς και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης των πολιτών. Προτείνει επίσης την ενίσχυση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Σημαντικός παράγοντας επιτυχίας είναι η υποστήριξη προς το SPAK και οι προληπτικές δράσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς.