Για ένα σημαντικό μέρος της κοινής γνώμης στην Αλβανία και όχι μόνο, το SPAK (Ειδικό Σώμα κατά της Διαφθοράς και του Οργανωμένου Εγκλήματος) δεν θεωρήθηκε ποτέ ως ανεξάρτητος θεσμός, αλλά ως εργαλείο στα χέρια ενός καθεστώτος που έχει καταλάβει τη δικαστική εξουσία για να εδραιώσει τη δύναμή του. Σε ένα κράτος όπου οι θεσμοί έχουν καταληφθεί από το καθεστώς, η έννοια της ισορροπίας δυνάμεων και του κράτους δικαίου παραμένει σχεδόν ανύπαρκτη.

Η υποστήριξη της Δύσης για τη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης στην Αλβανία μπορεί να εξηγηθεί με διάφορους τρόπους:

1. Προώθηση του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας: Η Δύση θεωρεί ότι η δικαστική μεταρρύθμιση είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της δημοκρατίας και την προώθηση της ένταξης της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

2. Προστασία ξένων επενδύσεων: Ισχυρά κράτη της ΕΕ, όπως η Γερμανία, είδαν την ανάγκη για μια πιο διαφανή και αξιόπιστη δικαιοσύνη για την προστασία των επενδύσεών τους, έχοντας στο νου προηγούμενες αρνητικές εμπειρίες, όπως η υπόθεση της Deutsche Bank.

3. Πολιτική ατζέντα των ΗΠΑ: Οι ΗΠΑ υποστήριξαν αρχικά τη δικαστική μεταρρύθμιση, εν μέρει επειδή προωθήθηκε από το Ίδρυμα Σόρος, αλλά και γιατί θεωρούσαν ότι θα ενίσχυε το δημοκρατικό σύστημα στην Αλβανία. Ωστόσο, υπήρξαν προβληματισμοί όταν διαπιστώθηκε ότι η μεταρρύθμιση εξυπηρετούσε τις ανάγκες του καθεστώτος.

4. Οικονομικές και πολιτικές επενδύσεις: Οι δυτικές χώρες έχουν επενδύσει μεγάλα ποσά στη μεταρρύθμιση και οι εμπλεκόμενοι φοβούνται την αποτυχία της, κάτι που θα είχε πολιτικό και οικονομικό κόστος.

Η επιβολή αυτής της μεταρρύθμισης από το καθεστώς Ράμα έγινε προφανής όταν άρχισαν να εμφανίζονται παραβιάσεις του Συντάγματος και πολιτικές χειραγωγήσεις. Η Δύση παρέμεινε ανεκτική σε αυτές τις ενέργειες, πιθανώς λόγω της στρατηγικής τους ανάγκης για σταθερότητα στα Δυτικά Βαλκάνια, με ηγέτες όπως ο Ράμα να προβάλλονται ως "δημιουργοί ειρήνης και σταθερότητας."

Η κατάσταση χειροτέρεψε με την προσπάθεια του καθεστώτος να χτυπήσει πολιτικούς αντιπάλους, όπως τον Σαλί Μπερίσα και τον Ιλίρ Μέτα, χρησιμοποιώντας το ΣΠΑΚ ως μέσο πίεσης. Παρά την προσπάθεια να δείξει αμεροληψία, το ΣΠΑΚ λειτουργεί σε ένα πλαίσιο όπου το κράτος ελέγχεται πλήρως από το καθεστώς.

Στην Αλβανία, η δικαιοσύνη βρίσκεται σε σταυροδρόμι: είτε θα αντιμετωπίσει τα εγκλήματα του καθεστώτος και θα κερδίσει τη λαϊκή υποστήριξη, είτε θα συγχωνευτεί με αυτό και θα παραμείνει ένα ακόμη εργαλείο της εξουσίας.