Δύσκολες και απρόβλεπτες ήταν οι επαφές και οι συζητήσεις που έγιναν σε ανώτατο επίπεδο προ ημερών στις Βρυξέλλες για την επικρατούσα κατάσταση στο Κόσοβο ανάμεσα στον Σέρβο πρόεδρο Αλεξάντερ Βούτσιτς και τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό Άρμπιν Κούρτι, λίγες μόνο βδομάδες μετά τον τελευταίο γύρο έντασης και επεισοδίων ανάμεσα στις δυνάμεις ασφαλείας της Πρίστινα και τον Σερβικό πληθυσμό στους βόρειους δήμους του Κοσόβου που έχουν υπολογίσιμο Σερβικό στοιχείο.

Ο κίνδυνος πρόκλησης νέων μεθοριακών επεισοδίων παραμένει, σημειώνει ο δρ Αθανάσιος Δρούγος, ενώ οι συζητήσεις τελούν υπό την διαμεσολάβηση του επιτρόπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική ,ασφάλεια και άμυνα Ζοσέπ Μπορέλ.

Προ ημερών τους δύο ηγέτες συνάντησε ξεχωριστά στην έδρα του ΝΑΤΟ ο ΓΓ της Ατλαντικής Συμμαχίας Γενς Στόλντεμπεργκ ,που επεσήμανε για πολλοστή φορά τον ισχυρό αποτρεπτικό ρόλο της πολυεθνικής Νατοϊκής δύναμης KFΟR, που αποτελείται από στρατιωτικές μονάδες 28 κρατών-μελών (περίπου 3770 άνδρες) καθώς και από κράτη τα οποία συνεργάζεται επί χρόνια διπλωματικό-στρατιωτικά με το ΝΑΤΟ όπως οι Αυστρία, Ελβετία, Ουκρανία, Ιρλανδία, και Μολδαβία.

Ο Ούγγρος υποστράτηγος διοικητής της KFOR ως και το αρχηγείο του ΝΑΤΟ στη Μονς του νοτίου Βελγίου παραμένουν σε ετοιμότητα αν και πολιτικοί κύκλοι σε Πρίστινα και Βελιγράδι εμφανίζονται απαισιόδοξοι για τις επαφές ,που επί 9 χρόνια δεν έχουν αποδώσει αποτελέσματα.

Στις πρωτεύουσες των δυτικών κρατών επικρατεί τον τελευταίο χρόνο έντονος προβληματισμός για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Μόσχας στα Βαλκάνια. Η στενή σχέση της Ρωσίας με τη Σερβία, ένα κράτος στην καρδιά των αδύναμων Βαλκανίων, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θέτει σε κίνδυνο την Ευρωπαϊκή ασφάλεια για το άμεσο μέλλον.

Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάντερ Βούτσιτς, ένας πρώην ευρώφιλος βουλευτής που μετεξελίχθηκε σε αρκετά αυταρχικό ηγέτη, συνεχίζει να προβληματίζει με τα ανοίγματα του προς Μόσχα και Πεκίνο. Η στενή σχέση της Ρωσίας με τη Σερβία επιτρέπει στο Κρεμλίνο να αναπτύσσει δεσμούς με την εθνικιστική Σερβική διασπορά σε όλα τα Βαλκάνια για να επισείει αποσταθεροποίηση στο Κόσοβο, την Βοσνία-Ερζεγοβίνη (ΒΕ) και σε άλλα φιλοδυτικά κράτη στην περιοχή.(Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία κα)

Μετά τη βίαιη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990, εκατομμύρια Σέρβοι βρέθηκαν στα κράτη που προέκυψαν από τη διάλυσή της. Ως αποτέλεσμα, οι σεχταριστικές διαιρέσεις εξακολουθούν να μαστίζουν την περιοχή και να καθοδηγούν την εξωτερική πολιτική του Βελιγραδίου. Το Βελιγράδι συνεχίζει να διεκδικεί το Κόσοβο ως μέρος της Σερβίας, επικαλούμενο μια αμφιλεγόμενη ιστορική αξίωση (;) για τη γη ως και τη μη νομιμότητα της μονομερούς ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της Πρίστινα το 2008.

Η Ρωσία, αξιοποιώντας τους βαθιά πολιτιστικούς δεσμούς με τη Σερβία, παρέχει στο Βελιγράδι ζωτική διπλωματική , ενεργειακή και ρητορική υποστήριξη σε εδαφικά ζητήματα. Σε αντάλλαγμα, η Σερβία ενεργεί ως Ρωσικός «δούρειος ίππος» στα Βαλκάνια στο να διευκολύνει την εξάπλωση της επιρροής της Μόσχας μεταξύ της Σερβικής διασποράς στα Βαλκάνια.

Στα δυτικά της Σερβίας, η Ρωσία διατηρεί μια ισχυρή σχέση με τον Μίλοραντ Ντόντικ, το Σέρβο μέλος/εκπρόσωπο της τριμερούς προεδρίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης .Με τη Ρωσική υποστήριξη, ο Ντόντικ και η αυτόνομη οντότητα της Δημοκρατίας Σέρπσκα της Βοσνίας ιδρύουν περιφερειακούς θεσμούς διακυβέρνησης που ανταγωνίζονται εκείνους της κεντρικής κυβέρνησης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης .

Αυτοί οι «θεσμοί» κυμαίνονται από μια δικαστική εξουσία σε κρατικό επίπεδο έως την ανασύσταση των ενόπλων δυνάμεων της Δημοκρατίας της Σέρπσκα. Ο Ντόντικ είπε στις 6 Ιουνίου ότι η Δημοκρατία Σέρπσκα σκοπεύει να αποσχιστεί από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη . Σε απάντηση, η Γερμανία ανακοίνωσε στις 8 Ιουνίου 2022 ότι θα αναπτύξει στρατεύματα στη ΒΕ για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία επικαλούμενη την αναζωπύρωση της αστάθειας που προέρχεται από την τεταμένη κατάσταση στη χώρα. Οι απειλές του Ντόντικ συνεχίζουν να αποσταθεροποιούν τη ΒΕ και να καθυστερούν την ένταξη της χώρας στους δυτικούς θεσμούς, προς τέρψη της Μόσχας.

Ο Ντόντικ συναντήθηκε με τον Πούτιν στις 18 Ιουνίου για να επιβεβαιώσει την «επιθυμία» της Δημοκρατίας της Σέρπσκα να εμβαθύνει την οικονομική συνεργασία και να καταπολεμήσει τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Σε αυτή τη συνάντηση, ο Πούτιν εξέφρασε την εκτίμησή του για τις προσπάθειες του Ντόντικ να εμποδίσει τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη να συμμορφωθεί με τις δυτικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σχετικά με τον πόλεμο της Ουκρανίας.

Η υποστήριξη της Ρωσίας προς τη Σερβική διασπορά επεκτείνεται στο Κόσοβο και συνεχίζει να καθυστερεί την επίλυση της Σερβοκοσοβαρικής διαμάχης. Αυτή η διαμάχη είναι απίστευτα σημαντική για τους επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας. Για τον Πούτιν και τους κυβερνώντες «σιλοβίκι» , η απόσχιση του Κοσόβου από τη Σερβία δεν είναι αντανάκλαση της βούλησης του λαού του Κοσόβου , αλλά μάλλον μια κυνική προσπάθεια του ΝΑΤΟ να καταστρέψει τη Σερβία, (!) έναν Ρώσο σύμμαχο.

Επιπλέον, ο Πούτιν κάνει μνεία στην υποτιθέμενη περιφρόνηση(!) της Δύσης για το διεθνές δίκαιο για το ζήτημα του Κοσόβου για να εκτρέψει την κοινή γνώμη από τις δραστηριότητες της Ρωσίας στην πρώην Σοβιετική Ένωση (περιοχές Αμπχαζίας, Υπερδνειστερίας, Ντονμπάς,Νότιας Οσετίας , κα).

Οι Σέρβοι του Κοσόβου απέκλεισαν βασικούς δρόμους στις 31 Ιουλίου στο βόρειο τμήμα της χώρας για να διαμαρτυρηθούν για την προσπάθεια της Πρίστινα να τους αναγκάσει να αντικαταστήσουν τις Σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας τους με τις αντίστοιχες του Κοσόβου.

Η Πρίστινα είναι ευαίσθητη σχετικά με τη χρήση Σερβικών πινακίδων κυκλοφορίας από τους Σέρβους του Κοσόβου καθώς αντικατοπτρίζει την άρνηση του Σερβικού πληθυσμού να νομιμοποιήσει το κράτος του Κοσόβου . Ως αποτέλεσμα των διαδηλώσεων των Σέρβων του Κόσοβου (των 4 δήμων του Ζβετσάν του Λεπόσεβατς, του Ζόμπι Ποτόκ και της βόρειας Μιτρόβιτσα ως και η αστυνομία του Κοσόβου συμμετείχαν σε μια τεταμένη αντιπαράθεση στις 31 Ιουλίου, η οποία τελικά οδήγησε σε ανταλλαγές πυροβολισμών.

Σε απάντηση στις αυξημένες εθνοτικές εντάσεις στο Κόσοβο, Σέρβοι αξιωματούχοι απείλησαν να αντεπιτεθούν αν η κυβέρνηση του Κοσόβου συνεχίσει να ενεργεί κατά των Σέρβων . Ο Βλαντιμίρ Τζουκάνοβιτς, Σέρβος βουλευτής από το κόμμα του Βούτσιτς, έγραψε στο Twitter στις 31 Ιουλίου ότι η Σερβία «θα αναγκαστεί να ξεκινήσει την αποναζικοποίηση των Βαλκανίων»(!!), αναφερόμενος στη "δικαιολόγηση" της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Την ίδια ημέρα ο Βούτσιτς συναντήθηκε με τον αρχηγό των Σερβικών ενόπλων δυνάμεων και συζήτησαν πιθανές στρατιωτικές επιλογές ως απάντηση στις «προκλήσεις» κατά των Σέρβων. Σε απάντηση σε αυτή την εξέλιξη, η Δύναμη του ΝΑΤΟ/KFΟR απείλησε ότι θα επέμβει(στρατιωτικό-αστυνομικά).

Καθ' όλη τη διάρκεια της διαμάχης της Πρίστινα με τους Σέρβους του Κοσόβου τα Ρωσικά μέσα ενημέρωσης πλημμύριζαν τον ηλεκτρονικό και διαδικτυακό χώρο με άρθρα που ισχυρίζονταν ότι για όλα ευθύνεται η Δύση ενώ αρκετοί Ρώσοι αξιωματούχοι εξέφρασαν την υποστήριξή τους στη Σερβία.

Ο πρώτος αντιπρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Ρωσίας Βλαντιμίρ Τζαμπάροφ δήλωσε την 1η Αυγούστου ότι η Ρωσία μπορεί να βοηθήσει τη Σερβία με στρατιωτική υποστήριξη εάν χρειαστεί. Η Ρωσική υποστήριξη στη Σερβία στοχεύει να μειώσει την επιρροή του ΝΑΤΟ στην περιοχή. και να καταστήσει τη Σερβία μία "μικρή Ρωσία". Επιπλέον, το περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης της Σερβίας διοικείται από μια χούφτα μεγιστάνες υπέρ του Βούτσιτς που μοιάζουν με τους ολιγάρχες που υποστηρίζουν το καθεστώς του Πούτιν.

Τόσο η Ρωσία όσο και η Σερβία είναι πικραμένες για την υποτιθέμενη διαίρεση των εθνών τους. Η Ρωσία ενήργησε σε αυτήν την πικρία όταν προσάρτησε παράνομα την Κριμαία το 2014 και ξεκίνησε μια ευρεία εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Μεταξύ της υποστήριξης στον Ντόντικ στη ΒΕ και της υποστήριξης των Σέρβων του Κοσόβου , η Ρωσία εμφανίζεται να «εκμεταλλεύεται» τις θρησκευτικές διαιρέσεις για να παγώσει και να εντείνει τις συγκρούσεις στα Βαλκάνια.

Οι δραστηριότητες της Ρωσίας στα Βαλκάνια εκνευρίζουν τη Δύση, με το Κρεμλίνο να αναζητά τρόπους να "επιτεθεί" ύπουλα εναντίον της Δύσης, οπότε η ανάμιξή της στα Βαλκάνια θα συνεχίσει να χρησιμεύει ως ευκαιρία "χαμηλού κινδύνου' για τη Ρωσία να απειλήσει την ασφάλεια της Ευρώπης. Οι φιλορώσοι αξιωματούχοι στη ΒΕ και τη Σερβία θα συνεχίσουν να προωθούν τα Ρωσικά περιφερειακά συμφέροντα με αντάλλαγμα διπλωματική και άλλης μορφής υποστήριξη.