«Τελευταία αρχίζω να πιστεύω μέσα στην απελπισία της εποχής ότι κρίσιμο ρόλο στην αναγέννηση του τόπου θα παίξουν οι εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που έχουν φύγει στο εξωτερικό. Δεν έχουν καμία σχέση με τους μετανάστες του ΄30 και του ΄50. Η τεχνολογία και τα άλλα μέσα τους επιτρέπουν να διατηρούν επαφή με την Ελλάδα. Τώρα συγκεντρώνουν εμπειρίες, στοιχεία, επαγγελματισμό και χρήματα.

Στο παρελθόν η Ομογένεια έπαιξε καταλυτικό ρόλο, όταν η χώρα έπρεπε να ξαναχτιστεί πάνω στα συντρίμμια. Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους και μετά οι Έλληνες του Εξωτερικού έδωσαν την ορμή και το όραμα που έλειπε. Κάποιοι το κάνουν και τώρα, αλλά δεν αποτελούν ακόμη κρίσιμη μάζα. Το έχουμε ανάγκη όσο ποτέ. Τα εγχώρια υλικά είναι φθαρμένα, κουρασμένα και σίγουρα δεν φτάνουν για να αναδείξει ο τόπος τις συγκλονιστικές του δυνατότητες.»

Αυτά έγραφε έγκριτος δημοσιογράφος, διευθυντής εφημερίδας, τον Σεπτέμβριο του 2016 σε κύριο άρθρο του, με τίτλο «Η αναγέννηση θα έρθει από το εξωτερικό». Είχε προηγηθεί το άρθρο «Η προσφορά της Ομογένειας» (10/7/2016). Την εξαιρετικά σημαντική συμβολή της εβραϊκής διασποράς στην πρόοδο του Ισραήλ εξηγούσε ο ίδιος με την, εκ μέρους του κράτους, αναγνώριση των δυνατοτήτων της, πέντε χρόνια αργότερα στο άρθρο «Γιατί η Ελλάδα δεν είναι Ισραήλ» (21/11/2021) – σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε και συμβαίνει, δυστυχώς, στη χώρα μας.

Ανεξάρτητα από τις συγκεκριμένες εμπειρίες που υπονοούνται από τον δημοσιογράφο, γεγονός είναι ότι εξακολουθούν να παραμένουν άγνωστες στην πατρίδα οι πραγματικότητες που συνθέτουν την παρουσία της Ομογένειας στον σύγχρονο κόσμο:

· Οι επιδόσεις στην επιστημονική έρευνα και τεχνολογία, στις τέχνες και στην επιχειρηματικότητα

· Οι ελληνικής καταγωγής βουλευτές και υπουργοί σε ξένες χώρες, μέλη της «Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης του Ελληνισμού»

· Οι πολιτιστικοί και επιστημονικοί σύλλογοι

· Οι εθνοτοπικές κοινότητες σε όλες τις ηπείρους, τα φιλανθρωπικά ιδρύματα και οι οργανώσεις των νέων και

· Οι προτάσεις ομογενών επιχειρηματιών κατά τη διάρκεια της κρίσης να βοηθήσουν την πατρίδα με επενδύσεις, όπως και η πρόταση για την έκδοση «ελληνικών ομολόγων», δεν έγιναν ευρύτερα γνωστές και έμειναν χωρίς αποτέλεσμα.

Άγνωστος παραμένει ακόμη ο ακριβής αριθμός των Ελλήνων του Εξωτερικού στο σύνολό του (περίπου 6.500.000 εκατομμύρια) αφού η υπεύθυνη, επίσημη απογραφή δεν έχει γίνει ακόμη.

«Πρέπει να αναβιώσουν αντιλήψεις και προσεγγίσεις οι οποίες καθοδηγούσαν τις εθνικές προσπάθειες κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ο Ελληνισμός εντός και εκτός Ελλάδος λειτουργούσε ισότιμα και συμπληρωματικά, όταν η Ελλάδα καθόριζε η ίδια την ακολουθητέα γεωπολιτική και γεωστρατηγική της γραμμή. Χωρίς την απαραίτητη ριζοσπαστική προσπάθεια κινδυνεύουμε να βιώσουμε μία δεύτερη τουρκική εκδίκηση μετά το 1821. Η πρώτη, έναν αιώνα μετά την επανάσταση, μας στέρησε τη μικρασιατική ακτή. Η δεύτερη, μετά δύο αιώνες, απειλεί τον θαλασσινό μας ορίζοντα.» Είναι η κατακλείδα του άρθρου «Οι αναγκαίες ριζικές αναθεωρήσεις» ομότιμου καθηγητή της Γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης με την προμετωπίδα «Η συνεισφορά της Διασποράς και της Ναυτιλίας στην αντιπαράθεση με την Τουρκία είναι δυνάμει τεράστια.»

Οι τρεις πρόεδροι των κορυφαίων ομογενειακών οργανώσεων της Αυστραλίας, της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτωρίας, της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Νότιας Ουαλίας, της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Νότιας Αυστραλίας και ο Συντονιστής του ΣΑΕ Ωκεανίας και Άπω Ανατολής, σε επιστολή τους προς τον Υφυπουργό Εξωτερικών, θέτουν το παλιό αίτημα της Ομογένειας για την ίδρυση Υπουργείου Απόδημου Ελληνισμού με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση – προπάντων, όμως, με την πεποίθηση ότι «μόνο με την ίδρυση του Υπουργείου Απόδημου Ελληνισμού θα καταστεί δυνατή η συνεργασία του εθνικού κέντρου με την Ομογένεια, με τον συντονισμό πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της πατρίδας μας στην αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων που την απασχολούν».

Στην παρούσα συγκυρία η πρόταση και με το περιεχόμενο που έχει το αίτημα των Ομογενών της Αυστραλίας θα μπορούσε να προσλάβει στην σκιά της φετινής οδυνηρής επετείου το φως μιας «Νέας Μεγάλης Ιδέας» για το Έθνος.

Ιωάννης Τουλουμάκος, Ομ. Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ