Σύγκρουση με όρους Τουρκίας, συνεργασία με όρους Ελλάδος

Σύγκρουση με όρους Τουρκίας, συνεργασία με όρους Ελλάδος

Ενισχυμένος με μια νέα πραγματικότητα, υπό διαφορετικές συνθήκες σε σχέση με τις δύο προηγούμενες συναντήσεις τους, ο πρωθυπουργός της Ελλάδος συναντήθηκε στις 14 Ιουνίου στις Βρυξέλλες με τον πρόεδρο της Τουρκίας. Υπάρχει μια συγκρατημένη έστω αισιοδοξία τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον (ήρεμο καλοκαίρι). Επιλέγω να κάνω μια καταγραφή των συνθηκών που οδήγησαν στη χρήσιμη συνάντηση των Βρυξελλών:

1. Συμπληρώθηκε χρόνος μετά την οργανωμένη από την Τουρκία επιχείρηση παραβίασης των χερσαίων συνόρων της Ελλάδος στον Έβρο. Διαβάζω στην επίσημη κυβερνητική ανακοίνωση της 1ης Μαρτίου 2020: «… η Ελλάδα δέχεται αιφνίδια, μαζική, οργανωμένη και συντονισμένη πίεση από μετακινήσεις πληθυσμών στα ανατολικά, χερσαία και θαλάσσια, σύνορά της. Η μετακίνηση αυτή κατευθύνεται και ενθαρρύνεται από την Τουρκία… Υπό τις συνθήκες αυτές, η παρούσα κατάσταση συνιστά ενεργή, σοβαρή, εξαιρετική και ασύμμετρη απειλή κατά της εθνικής ασφάλειας της χώρας. Η Ελλάδα ασκεί αταλάντευτα το κυριαρχικό δικαίωμα και τη συνταγματική υποχρέωση να διαφυλάσσει την ακεραιότητά της…». Το μήνυμα δυνατό και καθαρό.

2. Η σταθερή αναθεωρητική και επεκτατική πολιτική της Τουρκίας στόχο έχει:

• Τη μεταβολή του εδαφικού καθεστώτος της Ελλάδος.

• Τη μεταβολή των όρων της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιωτικά συμπλέγματα του Αιγαίου (αποστρατιωτικοποίηση, γκρίζες ζώνες κ.λπ.).

• Τον περιορισμό και την καταστρατήγηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων σε Αιγαίο και Ν.Α. Μεσόγειο.

Το καλοκαίρι του 2020 κορυφώθηκε η μεγαλύτερη σε διάρκεια και ένταση πρόκληση της Τουρκίας στο Αιγαίο με συγκρουσιακό στρατιωτικό χαρακτήρα, με την επί δίμηνο αντιπαράταξη των ενόπλων δυνάμεών μας (κυρίως ναυτικού και αεροπορίας). Η Ελλάδα αντέδρασε οργανωμένα με ψύχραιμη αποφασιστικότητα.

3. Η Τουρκία διατηρεί εδώ και 47 χρόνια παράνομα στρατεύματα κατοχής (35.000) στην Κύπρο. Είναι κατοχική δύναμη. Ο παράνομος χαρακτήρας της είναι διαρκής. Η παράνομη κατοχή της Κύπρου, οι επιθετικές κατά της Ελλάδος ενέργειες και η διαρκής πρόταξη της απειλής πολέμου, η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη, στο Ιράκ, στη Συρία και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ αποτελούν παράνομες ενέργειες και παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ και του ΝΑΤΟ.

4. Μόνιμος στόχος του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι η «προσαρμογή» της Ελλάδος στους όρους του παιχνιδιού της Τουρκίας. Δεν έχει βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα. Κεντρική επιδίωξη είναι να αντικαταστήσει στην πράξη τη Συνθήκη της Λωζάννης. Εδώ και χρόνια, η Αγκυρα συστηματικά την υπονομεύει. Προβάλλει τη θέση ότι η νέα πολιτική πραγματικότητα κατισχύει του Δικαίου των Συνθηκών. Ο πρόεδρος της Τουρκίας συστηματικά επιδιώκει να την καταστήσει ανενεργή προκειμένου η Ελλάδα να αποδεχτεί τη «νέα πολιτική πραγματικότητα» και τη μονομερή βούληση της αυτο-υπερτιμημένης Τουρκίας. Προκάλεσε με πρωτοφανή τρόπο ένταση με την Ελλάδα, αποβλέποντας στη δημιουργία τετελεσμένων και στη δρομολόγηση ενός διακανονισμού στη βάση των μαξιμαλιστικών όρων του.

5. Η Αγκυρα στόχευσε ταυτόχρονα στον κλονισμό της εμπιστοσύνης των Ελλήνων πολιτών στην πολιτεία και στους εκλεγμένους πολιτικούς μας ταγούς. Στοχεύει –στόχευε μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον– στην αποδυνάμωση της πολιτικής ηγεσίας της Ελλάδος. Αυτήν την ερμηνεία υποχρεώνομαι να δώσω στις πρωτόγνωρες σε οξύτητα επίσημες επιθέσεις κατά του πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών μέχρι πολύ πρόσφατα. Είναι καταγεγραμμένες. Επίσης στις υποβολιμαίες διαρροές περί δήθεν αναντιστοιχίας μεταξύ δημοσίων και κατ' ιδίαν διατυπώσεων των θέσεών μας. Το βασικό ερώτημα είναι: Πώς θα ήταν σήμερα η Ελλάδα και η θέση μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση αν η Τουρκία είχε πετύχει τον σκοπό της στον Εβρο; Αν είχε κατορθώσει να παραβιάσει τα σύνορά μας;

6. Το τουρκικό σχέδιο «κρίση – σύγκρουση – υποταγή» απέτυχε τόσο στον Εβρο όσο και στο Αιγαίο. Τώρα λόγω μεταβολής των συνθηκών (προεδρία Μπάιντεν, ευρω-τουρκικές σχέσεις) υποχρεώνεται να δείξει «προσαρμοστικότητα». O πρόεδρος Ερντογάν έκανε προφανώς τον απολογισμό του: Αποξενώθηκε από τις ΗΠΑ, συγκρούσθηκε με τη Γαλλία, την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τα Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία. Ποιον ακριβώς στόχο πέτυχε; Με τι κόστος; Απομακρύνθηκε επίσης –με σημερινά δεδομένα, οριστικά– η προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

7. Υπήρχε σε κάποιους στην Ελλάδα η ψευδαίσθηση ότι η Τουρκία δεν συνιστά απειλή. Διατυπώθηκε έντονα και δημόσια ακόμη και λίγες μέρες πριν από τον Έβρο. Επίσης, κάποιοι ίσως ένιωθαν ένα δέος λόγω της στρατιωτικής της ισχύος. Η αποτυχία της ασύμμετρης επίθεσης στον Έβρο σε συνδυασμό με την άριστα οργανωμένη επιχειρησιακή ανάπτυξη των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στο Αιγαίο το καλοκαίρι του 2020 έδωσαν στην Ελλάδα νέα ισχυρή αυτοπεποίθηση.

Η Ελλάδα επενδύει στο έμψυχο δυναμικό των ενόπλων δυνάμεων και εξοπλίζεται με υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα. Αποκαθίσταται σταδιακά η ισορροπία ισχύος. Δρα διπλωματικά με πειθώ και φαντασία. Επενδύει επίσης στην ενίσχυση των υποδειγματικών σχέσεων ασφάλειας με παραδοσιακούς συμμάχους, όπως η Γαλλία και οι ΗΠΑ. Παράλληλα, μαζί με την Κύπρο αξιοποιεί νέες συνεργασίες και εν δυνάμει συμμαχίες με χώρες όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Ελλάδα προβάλλεται πλέον ως μια χώρα ισχυρή.

8. Ο πρόεδρος Ερντογάν κατάφερε δύο πράγματα το 2020: να πάψουμε να υπερτιμάμε τη δική του Νέα Τουρκία και δεύτερον να διώξει όποιο πέπλο σεβασμού στον γείτονα υπήρχε. Ένας ηγέτης που συμπεριφέρεται αλαζονικά και αυταρχικά, που δεν σέβεται τον λαό του, την ελευθερία, τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη, την ελευθεροτυπία, τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου και το δικαίωμα στη διαφορετικότητα θα δυσκολευτεί πολύ να κερδίσει τον σεβασμό των άλλων, ιδίως των γειτόνων του.

9. Ακόμη και τη στιγμή αυτή, η πρόκληση εμπλοκής για την επιβολή τετελεσμένων παραμένει επίσημη επιλογή της Τουρκίας (αυτό είναι το casus belli). Η Ελλάδα διαθέτει ισχυρή πολιτική βούληση, πρωτοφανή εσωτερική νομιμοποίηση, αποτελεσματική διπλωματία, καθώς και την επιχειρησιακή ετοιμότητα των ποιοτικών ενόπλων δυνάμεων για να απαντήσει πειστικά.

Η κρίση, οι απειλές, η αμφισβήτηση της εδαφικής μας ολοκλήρωσης, κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων ήταν και είναι η αναλλοίωτη πολιτική της Τουρκίας. Η ειρήνη, η συνεργασία, ο καθαρά οριοθετημένος διάλογος στη βάση του δικαίου και όχι των πολεμικών απειλών και ιαχών ήταν και είναι η σταθερή πολιτική της Ελλάδος, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων και κυβερνητών. Επιλέγουμε σταθερά τον δρόμο της συνεννόησης. Δείξαμε ταυτόχρονα ότι είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο.

10. Το 2020 αποτέλεσε τον χρόνο κορύφωσης της επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας. Απέτυχε και στο πεδίο της δικής της επιλογής. Μετά τη χρήσιμη και κρίσιμη συνάντηση του κυρίου πρωθυπουργού με τον κύριο πρόεδρο της Τουρκίας, χωρίς αυταπάτες και ψευδαισθήσεις, ευχόμαστε η τωρινή «ανάπαυλα» να μετατραπεί σε σταθερή ειρήνη για τη συνεργασία των δύο γειτονικών χωρών στη βάση του διεθνούς δικαίου. Η συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο παρακολουθείται στενά από την Ουάσινγκτον (αρμόδιες υπηρεσίες, κυρίως όμως από το Κογκρέσο) και συνδέεται άμεσα με τους όρους που διέπουν τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Τουρκία έχει μία διέξοδο: Να ανταποκριθεί στη σταθερή πρόταση όλων των κυβερνήσεων της Ελλάδος μετά το 1975 για την άνευ όρων, αστερίσκων και προϋποθέσεων παραπομπή του ζητήματος της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και των ορίων της ΑΟΖ στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης της Χάγης.

* Ο κ. Αλέξανδρος Π. Μαλλιάς είναι πρέσβης επί τιμή.

Πηγή: kathimerini.gr

Σχετικά άρθρα


Σχόλια

Προσθήκη σχολίου